Idea ochrony środowiska ma swoje początki w drugiej połowie XIX wieku. W Europie wyrosła ona z ruchu będącego reakcją na dynamiczny proces industrializacji i rozrastania się miast, oraz coraz większy stopień zanieczyszczenia powietrza i wody. W Stanach Zjednoczonych powstała w wyniku rosnącej obawy o stan zasobów naturalnych na zachodzie kraju, poparta kluczowymi odniesieniami filozoficznymi tak wybitnych jednostek jak John Muir, czy Henry David Thoreau. Thoreau bardzo interesowały związki człowieka z naturą i aby zgłębić wiedzę na ten temat postanowił przez pewien czas wieść pustelnicze życie na łonie natury. Empiryczne doświadczenia opublikował później w swym utworze zatytułowanym „Walden, czyli życie w lesie”. Muir natomiast zdołał uwierzyć w dziedziczne prawo natury, podróżując po Dolinie Yosemite i studiując ekologię i geologię. Przekonał również Kongres do utworzenia Parku Narodowego Yosemite, stając się następnie założycielem Sierra Club [amerykańska organizacja na rzecz ochrony środowiska].
Zarówno konserwatorskie priorytety, jak i wiara w dziedziczne prawo natury stanowią podwaliny dla dzisiejszych działań na rzecz ochrony środowiska. W XX wieku popularność i poziom wiedzy na temat środowiska stale rosły. Podejmowano kolejne próby ratowania zagrożonych wymarciem gatunków, a w szczególności bizona. Dopiero wyginięcie gatunku gołębia wędrownego pomogło zwolennikom ochrony środowiska skupić na sobie uwagę innych ugrupowań i umożliwiło naświetlenie istoty problemu. Na skutek ich działań, prezydent Woodrow Wilson powołał w 1916 roku National Park Service, agencję federalną Stanów Zjednoczonych, której zadaniem jest dbanie o zasoby naturalne i historyczne kraju.
Książka Aldo Leopolda, „Zapiski z Piaszczystej Krainy”, została wydana w 1949 roku. Jest ona wyrazem jego głębokiego przekonania o ludzkiej powinności poszanowania środowiska naturalnego. Wszelkie działania wbrew naturze Leopold uważał za wysoce niemoralne. „Zapiski z Piaszczystej Krainy” to jedno z najbardziej wpływowych dzieł literatury o tej tematyce.
W latach sześćdziesiątych XX wieku propagowana przez jednostki troska o środowisko naturalne zatoczyła szersze kręgi, przekształcając się w ruch społeczny o sprecyzowanej ideologii. W 1962 roku wydawnictwo Houghton Mifflin opublikowało książkę autorstwa amerykańskiej biolog Rachel Carson, zatytułowaną „Milcząca wiosna”. Książka omawia m.in. wpływy nieograniczonej emisji środków owadobójczych DDT na środowisko. Jednocześnie zwraca uwagę na dotychczasową ignorancję wobec rzeczywistych skutków emisji pestycydów, a także ich wpływu na zdrowie człowieka. Według autorki, środki owadobójcze i inne pestycydy mogą stanowić przyczynę nowotworów, a ich szerokie zastosowanie w rolnictwie jest jawnym zagrożeniem dla życia wielu gatunków zwierząt, w szczególności ptaków. Książka przyczyniła się do wzrostu społecznej obawy o losy środowiska, i w następstwie do utworzenia w 1970 roku Environmental Protection Agency (EPA lub USEPA), agencję federalną Stanów Zjednoczonych działającą w celu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego. W 1972 wprowadziła ona całkowity zakaz wykorzystywania pestycydów na terenie kraju. Utrzymywane w wielu rejonach świata ograniczenie emisji pestycydów nadal wzbudza wiele kontrowersji. Celem książki Rachel Carson było wzbudzenie większego zainteresowania środowiskiem naturalnym, oraz wpłynięcie na wzrost społecznej świadomości na temat ludzkiego oddziaływania na środowisko. W rezultacie wzrosło także zainteresowanie problemem zanieczyszczenia powietrza oraz wyciekami ropy i innych szkodliwych substancji w akwenach. Publiczna troska o środowisko przejawiła się również w utworzeniu specjalnych organizacji na rzecz jego ochrony, m.in. Greenpeace czy Przyjaciele Ziemi.
W latach siedemdziesiątych w Indiach został utworzony ruch Chipko. Jego członkowie zainspirowani filozofią Mahatmy Gandhiego sprzeciwiali się wycinaniu lasów dosłownie przytulając się do drzew. Ich pokojowe protesty, oraz slogan 'Ekologia to ekonomia' okazały się niezwykle wpływowe.
W połowie lat siedemdziesiątych wielu ludziom wydawało się, że świat znalazł się na krawędzi katastrofy ekologicznej. Odrodził się ruch 'powrotu do Ziemi', ekolodzy zaczęli działać w porozumieniu z przeciwnikami wojny w Wietnamie. Wielu z tych ludzi, żyjących poza społeczeństwem, podejmowało działania według coraz bardziej radykalnych teorii, np. głębokiej ekologii. Także ekolodzy z głównego prądu ochrony środowiska przejawiali swą determinację, wprowadzając w 1973 roku poprawkę do konstytucji o ochronie gatunków zagrożonych, oraz podpisaniem w 1975 Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, czyli tzw. konwencji waszyngtońskiej (ang. CITES).
W 1979 roku były pracownik NASA, naukowiec James Lovelock, opublikował swoją książkę „Gaja: nowe spojrzenie na życie ziemskie”, w której sformułował tzw. Hipotezę Gai. Według niej życie na Ziemi to sprawnie funkcjonujący organizm, który będzie istniał bez względu na poczynania ludzi. Teoria ta stała się podwaliną dla ideologii głębokiej ekologii.
Dalsza historia ochrony środowiska to debaty i konflikty między działaczami radykalnych i głównych frakcji propagujących idee ekologii.
Ochrona środowiska stanęła także w obliczu problemu globalnego ocieplenia, oraz rozwijającej się w dynamicznym tempie inżynierii genetycznej.
